دانایی ؛ توانایی است و خواستن توانستن ؛ پس بخوان تا بتوانی

مقدمه

آیا تا کنون به این موضوع فکر کرده اید که هنگام مطالعه از چه روشی استفاده می کنید ؟ و یا کدام روش یادگیری را افزایش می دهد ؟

یک روش مطالعه صحیح و اصولی می تواند بسیاری از مشکلات تحصیلی را از بین ببرد و یادگیری را افزایش دهد . بررسی های به عمل آمده گویای آن است که افرادی که در زمینه تحصیل و کار موفق بوده اند ؛ روش صحیحی برای مطالعه داشتند .

با توجه به نیازی که دانشجویان ؛ دانش آموزان و حتی اهل کتاب و مطالعه برای کسب کارآمدی بیشتر برای مطالعه صحیح و اصولی بر آن شدیم تا با همکاری اساتید محترم و بررسی سایت های آموزشی مختلف ( فارسی – انگلیسی ) و کتب مختلف در زمینه مطالعه و یادگیری به ارایه بهترین روش های مطالعه و چگونگی مطالعه صحیح بپردازیم .

من به شما عزیزان مطالعه این مقاله را توصیه می کنم . امیدوارم کمکی هر چند اندک در  موفقیت شما داشته باشم .

این مقاله بسیار آموزنده است . همچنین دانشجویان و دانش آموزانی که خود را برای ازمون های سراسری و کنکور آماده می کنند . می توانند از این مطالب حداکثر استفاده را ببرند .

بهترین روش مطالعه

1.مرحله پیش خوانی

اولین گام برای مطالعه یک کتاب بررسی مقدماتی ( مطالعه اجمالی ) آن است در این مرحله ؛ مطالب یک فصل برای دست یابی به یک دید کلی در باره موضوعات و بخش های اصلی آن پیش خوانی می شود . پیش خوانی موجب درک بیشتر مطالب می شود چون طی مطالعه اجمالی و آگاهی کلی فرد از موضوع مورد مطالعه اجزای کتاب و ارتباط آن با یکدیگر در نظر خواننده ی آن مفهوم بهتری پیدا می کند .

مرحله پیش خوانی شامل : خواندن عنوان فصل ؛ خواندن سطحی مطالب یک فصل ؛ تمرکز و توجه روی عناوین بخش های اصلی و فرعی کتاب ؛ نگاه گذرا به تصاویر و مثال ها به ویژه خواندن دقیق بخش خلاصه اخر فصل است .

2 . مرحله طرح سوال

پس از خاتمه مطالعه اجمالی یک بخش ؛ در این مرحله تعدادی از عناوین اصلی و فرعی ( تیتر ها ) را به سوال تبدیل کنید .

با در نظر گرفتن این مسئله که طرح سوال از محتوی کتاب ؛ حس کنجکاوی و انگیزه یادگیری را در خواننده کتاب افزایش می دهد ؛ این امر باعث افزایش دقت و تمرکز فکری و در نتیجه سرعت و سهولت یادگیری می شود .

به عقیده روانشناسان عامل کنجکاوی موجب افزایش اشتهای ذهن برای یادگیری بیشتر می شود و در نتیجه چنانچه اطلاعات حاصله ناشی از پرسش های معینی باشد که خود شخص طرح می کند ؛ اطلاعات به راحتی و پیش تر در حافظه باقی می ماند .

3 . مرحله خواندن

پس از مطالعه اجمالی و طرح سوالات برانگیزنده از عناوین کتاب ؛ قدم بعدی خواندن عمیق و دقیق محتوای کتاب برای درک و فهم صحیح آن است .

در این مرحله خواننده کتاب باید تلاش کند تا در باره آن چه که می خواند فکر کند و آن را با آموخته های قبلی خود مرتبط سازد .

در هنگام خواندن :

-      به دنبال جواب سوالاتی باشید که در ذهن خود ساخته بودید

-      زیر نکات مهم خط بکشید

-      اگر مطلبی را درست نفهمیده اید ؛ دوباره آن را بخوانید

-      خلاصه نویسی کنید . آنچه را که درک کرده اید بصورت خلاصه بر روی دفتری یادداشت کنید .

-      کلید برداری کنید . کلید برداری روش بسیار مناسبی برای خواندن و نوشتن نکات مهم است .در این روش شما بعد از درک مطلب ؛ بصورت کلیدی نکات مهم را یادداشت می کنید و در واقع کلمه کلیدی کوتاه ترین راحت ترین ؛ بهترین و پر معنی ترین کلمه ای است که با دیدن آن مفهوم جمله تداعی شده و به خاطر آورده می شود .

4 – مرحله بازگویی و تعریف مطالب

پس از خواندن دقیق مطالب باید تلاش کرد تا ایده های اصلی محتوای مورد مطالعه بدون مراجعه به کتاب و از حفظ یادآوری شود .باید تلاش کرد تا به پرسش های مطرح شده در مرحله قبل پاسخ داده شود و در صورت عدم امکان پاسخ یابی برای آنها بازگشت مجدد به متن اصلی و تکرار خواندن ضروری است .

در صورتی که قادر به بازگو کردن مطالب مطالعه شده در قالب کلمات و عبارات خود باشیم می توانیم ادعا کنیم که مطالب را خوب یادگرفته ایم .

تکنیک به خود پس دادن یا بازگویی مطالب یکی از اصول اولیه تثبیت اطلاعات در حافظه است و برای تثبیت بهتر باید زمان زیادی صرف مطالعه و از حفظ گفتن مطالب نماییم .

5 – مرحله آزمون و ارزیابی

پس از پایان مراحل قبل در یادگیری محتوای کتاب می توان میزان یادگیری های تحقق یافته خود را ارزیابی کرد . در این مرحله در می یابیم که تا چه اندازه مطالب زا خوب و عمیق آموخته ایم و کدام قسمت ها را خوب نیاموخته ایم تا به مطالعه جبرانی بپردازیم .

درج سئوالات و تمرینات در پایان فصل کتاب به این منظور است که فرد در پایان مطالعه پس از ارزیابی خود در صورت نیاز مراحل قبل را مجددا بخواند و ارزیابی کند. ( ویژه کتب درسی ) .

6 – مرحله خلاقیت و طرح شبکه ای مغز

این روش بهترین شیوه برای یادگیری ؛ خصوصا فراگیری مطالب علمی و درسی است . در این روش شما مطالب را می خوانید بعد از درک حقیقی آنها نکات مهم را به زبان خودتان و بصورت کلیدی یادداشت می کنید و سپس کلمات کلیدی را بروی طرح شبکه ای مغز می نویسید ( در واقع نوشته های خود را به بهترین شکل ممکن سازماندهی می کنید و نکات اصلی و فرعی را مشخص می کنید .) تا در دفعات بعدی به جای دوباره خوانی کتاب فقط به طرح شبکه ای مراجعه کرده و با دیدن کلمات کلیدی نوشته شده بر روی طرح شبکه ای مغز آنها را خیلی سریع مرور کنید . این روش درصد موفقیت تحصیلی شما را تا حد بسیار زیادی افزایش میدهد و درس خواندن را بسیار آسان می کند و بازده مطالعه را افزایش میدهد .

7 – مرحله مرور مطالب

بعد از آنکه مطالب را بطور کامل خواندید و کل مراحل را طی کردید ؛ نوبت به مرور مطالب می رسد .

مرور مطالب شامل مرور اجمالی کتاب ؛ سوالات کتاب و مطالب خلاقیت و طرح شبکه ای مغز که خودتان نوشتید می شود .

-      روز اول – بلافاصله بعد از مرحله خلاقیت و طرح شبکه ای مغز ؛ 5 دقیقه سریع مطالب را مرور کنید .

-      24 ساغت بعد : کتاب را ورق بزنید و به نکات مهم نگاهی بیاندازید به مدت 5 دقیقه این کار را انجام دهید .

-      یک هفته بعد : به مدت 5 دقیقه مطالب درسی را مرور کنید . برای مطالبی که به نظرتان سخت تر است بیشتر وقت بگذارید .

-      به همین ترتیب هر چند وقت یک بار مطالب را مرور کنید به هنگام امتحان به مشکلی برخورد نمی کنید .

نکته مهم : کسانیکه که مطلبی را 4 بار پیاپی بطور کامل می خوانند در مقایسه با کسانیکه در 4 نوبت و هر بار 5 تا 10 دقیقه مطالب را مرور می کنند درصد یادگیری کمتری دارند چرا که در فواصل زمانی قدرت پردازش ذهن بالاتر می شود .